කදුරුගොඩ විහාරයේ භික්ෂූන් වහන්සේ නෙරපීම පිටුපස පුරාවිද්‍යා කොමසාරිස්

source:

යාපනයේ කදුරුගොඩ විහාරය දැනට පාලනය කරනු ලබන්නේ යාපනයේ නාග විහාරය යටතේය. දීර්ඝ ඉතිහාසයකට හිමිකිම් කියන කදුරුගොඩ විහාරයේ දැනටත් බෞද්ධ ස්ථූප 57 ක් සංරක්ෂණය වී ඇත.එම විහාරයේ කටයුතු භාරව පත් කෙරුනු එහි තාවකාලික සංඝාවාසයක වැඩසිටි කෝට්ටේ විජයානන්ද හිමියන්පසුගිය වෙසක් දින රාත්‍රියේදී  එතැනින් නෙරපා ඇති බවත් එදිනම රාත්‍රියේදී තාවකාලික සංඝාවාසය කඩා ඉවත් කළ බවත් අපට වාර්තා වූයේ වෙසක් සද බැස යාමටත් මත්තෙනි.නමුත් මේ සිද්ධිය පිටුපස තිබෙන හස්තය නිවැරදිව හදුනාගන්නා තෙක් අපි මුනිවත රැක්කෙමු.එහෙත් පසුගියදා පැවති ජනාධිපති මෙහෙයුම් කමිටුවේදී බළලා මල්ලෙන් එළියට පැන්නේය. මෙම හිමියන් කදුරුගොඩ විහාරයෙන් නෙරපීම සදහා උපදෙස් දුන්නේ තමන් බව පුරාවිද්‍යා කොමසාරිස් සෙනරත් දිසානායක පිළිගත්තේය.

ඔහුගේ තර්කය වුයේ එම හිමියන් වැඩහිටි සංඝාවාසය තිබුනේ කදුරුගොඩ පුරාවිද්‍යා රක්ෂිතයේ බවත් එය පුරාවිද්‍යා සංරක්ෂණ කටයුතු වලට බාධාවක් බැවින් ඉවත් කිරීමට අණකල බවත්ය. පුරාවිද්‍යා පණතට අනුව නම් එය නිවැරදිය.

එහෙත් පුරාවිද්‍යා කොමසාරිස්ගෙන් විමසීමට ප්‍රශ්ණ කීපයක් ඇත.

1. කදුරුගොඩ පුරාවිද්‍යා රක්ෂිතයේ රැදී සිටි එකම අනවසර පදිංචිකරුවා කෝට්ටේ විජයානන්ද හිමි  පමණක්ද?

2. අතීතයේදී අක්කර 600 කට නොඅඩු වපසරියක පිහිටි කදුරුගොඩ විහාර භූමිය වර්තමානයේ අක්කර 2කට පමණ සීමා වී ඇති බව දන්නවාද?

3. 1920 ගණන් වලදී අක්කර 8 කට පමණ සීමා වූ කදුරුගොඩ රක්ෂිතය, අවම වශයෙන් එම සීමාව දක්වා නැවත අත්පත් කරගැනීම සදහා එහි දැනට සිටින අනවසර පදිංචිකරුවන්ට වන්දි ගෙවා හෝ ඉවත් කළ යුතු බව එහිදි ප්‍රකාශ කළ බව මතකද?

4. එසේනම් කදුරුගොඩ විහාරයේ සිටි බෞද්ධ හිමිනම නෙරපීමටත් එහි තවමත් පදිංචි වී සිටින අනෙකුත් අනවසර පදිංචිකරුවන් සදහා වන්දියක් ප්‍රධානය කිරීමට යෝජනා කිරීමත් පුරාවිද්‍යා පණතේ කුමන වගන්තියට අනුකූල යෝජනාවක්ද?

5.  කදුරුගොඩ රක්ෂිතයේ වැඩසිටි බෞද්ධ හිමිනම නෙරපීමට ඔබගත් ක්‍රියාමාර්ගය පුරාවිද්‍යා පණතට එකගනම් බෞද්ධ පුරාවස්තු විනාශ කරමින් නව ස්ථිර ඉදිකිරීම් කරමින් බලංගොඩ කූරගල පුරාවිද්‍යා රක්ෂිතයේ සිටින අනවසර මුස්ලිම්වරුන් නෙරපීම සදහා ඔබ කෝට්ටේ විජයානන්ද හිමියන් නෙරපීම සදහා අනුගමනය කළ ක්‍රියාමාර්ගයම මෙතෙක් අනුගමනය නොකළේ මන්ද?

6. පසුගිය මැයි මස 3 වන දා කූරගල රක්ෂිතය මුස්ලිම්වරුන් විසින් ආක්‍රමණය කිරීම සම්බන්ධයෙන්  පැවැත් වු රැස්විමේදී තීන්දු කරගත් පරිදි එම අනවසර පදිංචිකරුවන් කූරගලින් ඉවත්විය යුතුබවට නොතිසි නිකුත් කර තිබුනත් ඔවුන් තවමත් කූරගලින් ඉවත් වී නොමැති බැවින් ඔවුන් ඉවත් කිරීම සදහා අධිකරණ ක්‍රියාමාර්ගයකට යෑම ඔබ විසින් මේ දක්වා අතපසු කර ඇත්තේ මන්ද?

කදුරුගොඩ විහාරයේ සිටි කෝට්ටේ විජයානන්ද හිමියන්ට එරෙහිව සිංහ පෝතකයෙකු ලෙස නැගීසිටි ඔබ කූරගල මුස්ලිම්වරුන් ඉදිරියේදී  සුනඛ පෝතකයෙකු ලෙස හැසිරීම සම්බන්ධයෙන් අපගේ කණගාටුව පළ කරමු.