ජනපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතා යටතේ පත් කරගන්නා ලද නව රජය ස්වකීය ප්‍රමුඛ කාර්යයක් වශයෙන් සලකා ඇත්තේ නව ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවක් සකස් කිරීමයි.මේ කරුණ සාකච්ඡා කිරීමේ දී පැවති ආණ්ඩුකම ව්‍යවස්ථා පිළිබඳ විමසීම කරනු වටී. එංගලන්ත රැජින යටතේ ස්වාධීන පාලනයක් ලංකාවට ඇති කරලීම පිණිස 1948 දී සකස් කළ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවක් සමග යම් පමණක දේශපාලන නිදහසක් රටට හිමි විය. නමුත් ලංකාව පූර්ණ වශයෙන් රැජින ගේ පාලනයෙන් මිදී නිදහස ලබනුයේ 1972 වසරේදීය.ආචාර්ය කොල්වින් ආර්.ද සිල්වා මහතා ගේ මූලිකත්වයෙන් සැකසුණු 1972 ව්‍යවස්ථාව තුළ මෙතෙක් සිංහලේ නැතිනම් සිංහල ද්වීපය යනුවෙන් භාවිත කල රට ශ්‍රී ලංකාව බවට පත් විය.කොල්වින් ආර්.ද සිල්වා මහතා වරක්
පිළිසඳර කතාබකදී පවසා ඇත්තේ එකල සිටි ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂයට සාපේක්ෂව එම නාමය ඇති කළ බවයි.1977 වර්ෂයේ දී විශාල ජන වරමක් ලබාගත් ජේ.ආර්.ජයවර්ධන මහතා 1978 දී නව ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවක් ලබා දෙමින් විධායක ජනපති ක්‍රමය ලකාවට දායාද කලේය.ඒ සමගම ඔහු ලංකාවේ ජීවත් වූ පාරම්පරික සිංහලයන් සහ ලියාපදංචියෙන් පුරවැසිකම් ලැබූ විදෙස් ජන වර්ග එක මට්ටමක ලා සලකමින් පුරවැසි භාවය පිළිබඳ නව වගන්තියක්ද ඇතුලත් කලේය.එසේම එක්සත් ජාතීන් ගේ සංවිධානයේ නිර්දේශයන් මත ලංකා ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව තුළ මූලික අයිතිවාසිකම් ඡෙදය වඩා බල ගන්වමින් එය මගින් ජනතා පරමාධිපත්‍ය තහවුරු කරන බවටද ප්‍රතිපාදනද ඇතුලත් කලේය.1978 සිට 2020 දක්වා මෙම ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවට සංශෝධන විස්සක් ගෙනවුත් තිබේ. මේ සංශෝධන ගෙන ඒමට මුල් වූයේ හුදෙක් දේශපාලන කාරණාය.අතැම් විට බලයේ සිටි පුද්ගලයන්ගේ බලය වැඩි කර ගැනීමටද විරුද්ධ පක්ෂයේ අයට චන්දයට ඉදිරිපත් වීමට නොහැකිවන ලෙසටද ගෙනා සංශෝධන විය. එලෙසම විවිධ ජන වර්ගයන් සතුටු කිරීමට සහ ඔවුන් ගේ බලය වැඩි කර දීමට ගෙනා සංශෝධන ද විය. උතුරේ සහ නැගෙනහිර පළාත් වල දෙමළ පාරිපාලන භාෂාව කරන ලද්දේ 16 වන සංශෝධනය මගිනි.නමුත් මේ සංශෝධන වලින් කිසිවිටක සිංහල බෞද්ධයන් ගේ අයිතිවාසිකම් සුරක්ෂිත කර ගැනීමට එකදු පියවරක් තැබීමට නොහැකි විය. 13 වන ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය සහ 19 වන ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය මගින් බෙදුම්වාදය ශක්තිමත් කර ලීමට පියවර කීපයක් තැබූ ආකාරය මේ වන විට පැහැදිලිය.ඉන්දියාව සහ ඇමරිකාව කරන ලද බලපෑම් මගින් මේ කටයුත්ත සඳහා මෙරට අතරමැදියන් පත් කරතිබුණි.19 ගෙන ඒමට ජයම්පතී වික්‍රමරත්න සහ එම්.ඒ .සුමන්තිරන් වැනි අය මැදිහත් වී සිටියහ.19 සම්මත වන කල්හි 1978 ව්‍යවස්ථාවේ 70(1) ව්‍යවස්ථාව අනුමත කරන ලද්දේ 2002 ශ්‍රේෂ්ඨාධීකරණ තීරණයන්ට පටහැනිවය. එසේම කාරක සභා අවස්ථාවේ දී මන්ත්‍රීවරුන්ට කොලේ වසා නොයකුත් සංශෝධන ඇතුලත් කරන ලද්දේ විය.මේ අවුල විසින් යහපාලන රජය පරිහානියට ගෙනයන ලද්දේය. ඔවුහු ව්‍යවස්ථා සම්පාදක මණ්ඩලයක් පත් කරමින් වසර කීපයක් කල්මරමින් සිට ඔරුමිත්ත නාඩු නම් බෙදුම් වාදී ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා කෙටුම්පතක් සම්මත කරගන්නට උත්සාහ දරනු ලැබීය.මේ සම්බන්ධයෙන් රට පුරා ඇති වූ විරෝධය ඉතා මහත් විය.ඇතැම් කරුණු සඟවා ගන්නට උත්සාහ කළ ද ඒවා වේගයෙන් ජනතාව අතරට සන්නිවේදනය විය.ඒ අතර යුධ අපරාධ චෝදනා රණ විරුවන් සිරගත කිරීම් ආදිය නිසා ජනතා අප්‍රසාදය දිනෙන් දින උත්සන්න විය.
ජනතාව නව නායකයෙකු කෙරෙහි විශ්වාසය තබන ලද්දේ ඒ නිසාය. 19 ව්‍යවස්ථාව මගින් මහින්ද රජපක්ෂ මහතාට නැවත ජනපතිවරණයට ඉදිරිපත් වීමේ ඉඩකඩ අසුරා තිබුණි.එසේම ද්විත්ව පුරවැසියෙකු වන ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතාටද එම පුරවැසි කම නිසා මෙරට නායකත්වයට පත් වීම පිණීස අවස්ථාව අහිමි කර තිබුණී.නමුත් චන්දයෙන් පරාජයට පත් කරන ලද මහින්ද රජපක්ෂ මහතා ජනතා අනුකම්පාව දිනමින් නැවත ජනප්‍රියත්වයට පත් වීමත් සමගම නව නායකයෙකු ලෙසට ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහාතාට පිළිගැනුමක් ඇති විය. ඒ ඔහු ආරක්ෂක ලේකම්වරයා ව සිටි සමයේ කල සපන්කම් නිසාවෙනි. වෙසෙසින්ම යහපාලන කාලයේ උත්සන්නව පැවති මත්ද්‍රව්‍ය ව්‍යාපාරය ග මුස්ලිම් අන්තවාදය දෙමළ බෙදුම්වාදය මෙන්ම රාජ්‍ය සේවයේ බිඳ වැටීම් ජය ගන්නට නම් ඔහු වැනි සෘජු නායකයෙකු පත් විය යුතු යැයි මතයක් සමාජ ගත විය.2019 වසරේ වත්මන් ජනපති වරයා ජයග්‍රහණය කරන ලද්දේ මේ සියලු කාරණා එකට ගොනු වීමෙනි.
ලංකාවේ දේශාපාලනය තුළ ව්‍යාකූල තත්වයක් ඇති කරන ලද 19 වන සංශෝධනය ඉවත් කිරීම කළ යුතුම දෙයක් විය.එදා 19ට විරුද්ධව සිය චන්දය භාවිතා කල එකම මන්ත්‍රීවරයා සරත් වීරසේකර මහතා පමණි. මහින්ද රජපක්ෂ මහතා ගේ සහ මෛත්‍රීපාල සිරිසේන හිටපු ජනපති වරයාගේ මැදිහත් වීම මත බොහෝ විරුද්ධ පක්ෂ මන්ත්‍රීවරු 19 ට පක්ෂව චන්දය භාවිතා කළහ.එසේ භාවිත කිරීම විශ්ලේෂණය කරන විට දැන ගන්නට ඇත්තේ පාර්ලිමේන්තු විවාදය පැවැත්වෙන විට සහ කාරක සභා අවස්ථාවන්හිදී මන්ත්‍රීවරුන් අදාල වගන්ති වලට නිසි අවධානයක් යොමු කොට නැති ආකාරයයි.සභා මේසයට පැමිණෙන කෙටුම්පත් කියවා නොබලා අත් ඉස්සීම සුලභ දෙයකි. හිතු හිතු ලෙස කල ව්‍යවස්ථා සංශෝධන නිසා 19 අවුලක් බවට පත් වූයේ එලෙසයි. නමුත් තමන්ගේ අරමුණු කර යමින් සිටි ව්‍යවස්ථා චෞරයන්ට එනම් රනිල් වික්‍රමසිංහ ජයම්පතී වික්‍රමරත්න සහ සුමන්තිරන් වැන්නවුන්ට මේ වංචාව ක්‍රීඩාවක් විය.කෙසේ වෙතත් අද වන විට 19 නැවත ආපිට හරවා යවා ඇත. ඒ සඳහා 2020 අගෝස්තු මාසයේ දී ගෙන එන ලද 20 ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය ඉදිරිපත් කළ සැණින් ජනතාව ඉදිරියේ එය මහත් කලබගෑනියක් ඇති කරන ලද්දේය. වෙසෙසින්ම ද්විත්ව පුරවැසි බාවය ඉවත් කිරීම රාජ්‍ය සමාගම් විගණනය ඉවත් කිරීම ප්‍රතිඥාව ඉවත් කිරීම අමාත්‍ය මණ්ඩල සීමාව ඉවත් කිරීම ආදී කරුණු එම පනතේ තිබූ බැවින් වෙසෙසි සාකච්ඡාවට බඳුන් විය.ශ්‍රේෂ්ඨාධීකරණයේ දී අභියෝගයට ලක් වූ වගන්ති හතර ගැන නීතිපතිවරයා සහ අධීකරණ ඇමතිවරයා සැලකිල්ල නොදැක්වීම මේ අවුලට තවත් හේතුවක් විය.ජනමතවිචාරණයට තුඩුදෙන මේ වගන්ති හතර නිසා 76 ව්‍යවස්ථාවෙන් කියැවෛන් ව්‍යවස්ථාදායක බලය අත් හැරීමක් ද සිදුව ඇත.අවසානයේ ජනතා විරෝධය මත ආණ්ඩුව පියවර කීපයක් පස්සට තබා ගනිමින් ජාතික සංවිධාන ඇතුලු භික්ෂූන් වහන්සේලාගේ ඉල්ලීම් වලට කන්දුන්හ.
2020 ඔක්තෝබර මාසයේ 20 වන දින 20 වන සංශෝධනය පාර්ලිමේන්තුවේ සංවාදයට බඳුන් විය. ඒ මෙම පනතට දුන් ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරන තීරණය ද සභාගත කරමිනි.නමුත් එය සභාගත කරන ලද්දේ ඉංග්‍රීසි භාෂාවෙන් පමණකි.ඔක්තෝබර 20 වන දිනට කලින් පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී අනුප පැස්කුවල් මහතා ස්ථාවර නියෝග යටතේ මෙම ඉහළ උසාවියේ නියෝග වල සිංහල පරිවර්තනයක් ලබා දීය යුතු යැයි ඉල්ලීමක් කරන ලදී. නමුත් පාර්ලිමේන්තු ලේකම්වරයාගෙන් එය සිදු වී නැත.හැන්සාඩ් වාර්තාවටද සිංහල පරිවර්තනය ඇතුලත් වී නැත.
20 සම්මත කරන ලද්දේ යම් සංශෝධන කීපයක් සමගිනි. ද්විත්ව පුරවැසි භාවයට මරාගත් ජනපති වරයා සහ ආණ්ඩුව 1978 සිට 2015 දක්වා සිංහලයන්ට විරුද්ධව ගෙනා සංශෝධන අකුලා ගන්නට කිසිම තැතක් නොදරන ලදී.ඒ වෙනුවට දේශපාලන වශයෙන් සහ පුද්ගලිකව වාසිදායක වන සංශෝධන සඳහා උනන්දු වූ බව පැහැදලිය. එයට අමතරව කාරක සභා අවස්ථාවේ දී අධිකරණ අමාත්‍ය වරයා 20 පනත් කොටුම්පතේ නොවූ නමුත් 19 යටතේ 46(4) වශයෙන් තිබූ වගන්තිය එනම් ජාතික ආණ්ඩුවක් ඇති කර ගෑනීමට ලබා දී තිබෙන බලය පිළීබඳ ප්‍රතිපාදනය නැවත ඇතුලත් කර තිබේ.මෙම ප්‍රතිපාදනය ඉහල උසාවියේ පවා ප්‍රශ්න කරඇති අතර යහපාලන කාලය තුළම ජනතා විවේචනට ලක් ව තිබුණි.මේ සංශෝධන සියල්ල ඔහු සාකච්ඡා කරනුයේ නැතිනම් සභාගත කරනුයේ ඉංග්‍රීසි භාෂාවෙනි.සිංහල බසින් හොඳින් කතා කළ හැකි අධිකරණ ඇමතිවරයා සිංහල භාෂා පාඨයට තිබෙන මුල් තැන ගැන නොදන්නවා නොවේ.අතැම් විට ව්‍යවස්ථාවේ ඉංග්‍රීසි පිටපතේ එක තිතක් වෙනස් කිරීමෙන් අර්ථය ද වෙනස් කළ හැකි බව ඔහු දන්නවා ඇත. උදාහරණ වශයෙන් 9 වන වගන්තිය සහ 76 වගන්තිය ගත හැකිය. ඔහු සටකපට අන්දමින් ඉංග්‍රීසි බසින් සංශෝධන ඉදිරිපත් කරමින් සිටිනාතර ලක්ෂ්මන් කිරිඇල්ල මහතාද රීති ප්‍රශ්ණ අසමින් සභාවේ අවධානය වෙනත් තැන් වලට යොමු කළ ආකාරය 2020 ඔක්තේබර 22 හැන්සාඩ් වාර්තවෙන් බලාගත හැකිය. කෙසේ වෙතත් සිංහල බෞද්ධ නායකයෙකු වශයෙන් මහත් විශ්වාසයක් තැබූ ගෝඨාභය රජපක්ෂ මහතා සිය අධීකරණ අමාත්‍යවරයා මගින් ජනතා විශ්වාසය වංචනික ලෙසින් කඩ කරතිබේ. අලුත් ව්‍යවස්ථාවක් සෑදිමටද භාර දී ඇත්තේ ද මෙවැනි චෞරයෙකුටය.මේ තටයුත්තට විද්වත් කමිටුවක් පත් කර තිබුණද එම කමිටුවේ එක් පුද්ගලයෙකුට ඇරෙන්නට මෙවැනි භාරදූර වැඩක් ගොඩ දාන්නට අනෙක් අයට තිබෙන සුදුසුකම් මොනවා ද යන්න ප්‍රශ්ණයකි.ඒ අතර අලුත් ව්‍යවස්ථාව ගෙන ඒමට ගන්නා ලද මුල් පියවරෙන්ම මේ චෞරයන් ගේ හැටි තවදුරටත් අනාවරණය වේ.
ඒ සඳහාද උදාහරණ මෙහි දැක්විය හැකිය.එනම් යහපාලන රජය විසින් නව ව්‍යවස්ථාවක් සම්පාදනය කරන බවත් ජනතාවගේ අදහස් විමසීමට දැමූ පුවත් පත් දැන්වීමත් වර්තමානයේ අධිකරණ ඇමතිවරයා දැමූ පුවත් පත් දැන් වීමත් පෙන්වා දිය හැකිය. යහ පාලන පුවත්පත් දැන්වීම තුළ අදහස් දැක්විය යුතු වගන්ති 20 ක් ඇතුලත් විය. එහිදී බලය බෙදීම බල හවුල්කාරිත්වය වැනි බෙදුම්වාදී මාර්ග ගැන අසා තිබුණී. වර්තමාන පුවත් පත් දැන්වීමේ ඇත්තේ වගන්ති 12ක පමණකි. ආගම පුරවැසි භාවය ආදී මූලික වැදගත් කරුණු එහිදී මහජන අදහස් විමසීමෙන් ඉවත් කර තිබේ. ඒ අතර යහපාලන දැන්වීමට සමාන බලය බෙදීම යන කාරණයද ඉස්මතු කරතීබීම විශේෂයකි. මෙයින් අප තේරුම් ගත යුතව ඇත්තේ ව්‍යවස්ථා චෞරයන්ට ජනතාව රවටා හිතු හිතූ දේ කරගන්නට අවස්ථාවක් ලැබී ඇති බවයි.මුස්ලිම් මන්ත්‍රීවරයෙකු වන අලි සබ්‍රි මහතා කොරොනා නිසා මිය යන මුස්ලිම් මිනිසුන් ගේ භූමදාන කටයුතු නීතියෙන් කරගන්නට විශේෂ උත්සාහයක් දරයි.පවිත්‍රා ඇමතිතුමිය ඒ ගැන සලකා බැලීමට කමිටුවක්ද පත් කර තිබේ.නමුත් සිංහල බෞද්ධයන්ගේ චන්දයෙත් පත් වූ මන්ත්‍රී වරු අඩු ගණනේ පාර්ලිමේන්තු වගකීම් වත් ඉටු කර නැති බව පෙනේ . ජාතික ආණ්ඩු වගන්තිය නැවත ඇතුලත් කරන විට මේ මන්ත්‍රිවරු එයට කිසිම අවධානයක් යොමුකර නැත.
මේ වන විට පළ වී තිබෙන හැන්සාඩ් වාර්තාව පවා කියවා ඇත්දැයි සැකයකි.මෙවැනි තත්වයක් තුළ අලුත් ව්‍යවස්ථාවක් ගෙනවුත් රටේ එකීය භාවයද බුද්ධාගමට තිබෙන ප්‍රමුඛස්ථානයද හිමින් සැරේ ඉවත් කරන්නට මේ චෞරයන්ට හැකිය.ව්‍යවස්ථා මර උගුලක් ගැන අපට නැවත කතා කරන්නට සිදුව තිබෙන්නේ සෞභාග්‍ය සඳහා යන ගමනට චෞරයන් ද සාභාගි කරගෙන ඇති බැවිනි.
මතුගම සෙනෙවිරුවන්