බුදු සසුනේ දොරටු විවර වන්නේ
ප්‍රඥවන්තයන්ට පමණයි
ශ්‍රී ජයවර්ධනපුර විශ්වවිද්‍යාලයේ පාලි හා බෞද්ධ අධ්‍යයනාංශයේ කථිකාචාර්ය රාජකීය පණ්‌ඩිත ආචාර්ය මැදගොඩ අභයතිස්‌ස ස්‌වාමින්ද්‍රයන් වහන්සේ
බුදු රජාණන් වහන්සේ දෙසූ දහම මහ කරුණාව හා ප්‍රඥව මූලික කොට ගත්තකි. එහෙත් අද බොහෝ දෙනා ගමන් කරන්නේ ප්‍රඥව මූලික කරගත් එමගෙහි නොව සියලු දේ විනාශ කර හෝ සැප විඳීම ම අරමුණු කරගත් ගමනක ය. මේ නිසා වර්තමාන සමාජය මිනිස්‌ පැවැත්මට අහිතකර දූෂිත තත්ත්වයට පත්ව ඇති බව පවසන ශ්‍රී ජයවර්ධනපුර විශ්වවිද්‍යාලයේ පාලි හා බෞද්ධ අධ්‍යයනාංශයේ කථිකාචාර්ය රාජකීය පණ්‌ඩිත ආචාර්ය මැදගොඩ අභයතිස්‌ස ස්‌වාමින්ද්‍රයන් වහන්සේ වර්තමාන සමාජය යහපත් කළ හැක්‌කේ බුදු දහම නිවැරදිව හඳුනාගෙන තමා මුල්කොට අවබෝධ කරගෙන කටයුතු කිරීම තුළින් බව අවධාරණය කරති.
රාජකීය පණ්‌ඩිත ආචාර්ය මැදගොඩ අභයතිස්‌ස ස්‌වාමින්ද්‍රයන් වහන්සේ පාලි, සංස්‌කෘත, සිංහල හා ඉංග්‍රීසි භාෂා පිළිබඳ පඬිවරයෙකි. බෞද්ධ දර්ශනය, බෞද්ධ ශිෂ්ටාචාරය සහ සමයාන්තර අධ්‍යයනයන් පිළිබඳ විද්වතෙකි.
බුදුරජාණන් වහන්සේ දේශනා කළ ධර්මය කිසියම් කාලයකට සීමා වන්නක්‌ නෙමෙයි. සන්දිට්‌ඨිකො අකාලිකො වශයෙන් විස්‌තර වන්නේ බුදුදහම සෑම කාලයකට ම පොදු දහමක්‌ බවයි. වර්තමාන සමාජයේ මිනිසා මුහුණ දෙන ගැටලු එදා මිනිසා මුහුණ දුන් ප්‍රශ්නවලට වඩා වෙනස්‌ වෙන්න පුළුවන්. නමුත් මේ යුග දෙකේදීම හටගත්, හටගැනෙන ගැටලුවල ඇතුළාන්තය එක සමානයි. එදත් අදත් උපන් හා උපදින ගැටලු සඳහා මුල් වනුයේ ලෝභ, ද්වේශ, මෝහ, මද මාන, ඊර්ෂ්‍යා යනාදි කරුණුයි.
බුදුන් දවසටත් වඩා අද බුදු දහමේ උපයෝගීතාව වැඩිවෙලා තියෙනවා. ගෝලීය ප්‍රශ්න රැසක්‌ ඇතිවෙලා තියෙනවා. පරිසර විනාශය, යුද බිය, කාම රැල්ල, අෙන්‍යාන්‍ය අවිශ්වාසය, බොරුව වැනි දේ නිසා අද සමාජය මිනිස්‌ පැවැත්මට අහිතකර තැනක්‌ බවට පත්වෙලා තියෙනවා.
බුදුරජාණන් වහන්සේගේ ධර්මය මූලික වශයෙන් ආකාර තුනකට බෙදා දක්‌වන්න පුළුවන්. දාර්ශනික හරය, දාර්ශනික හරය හරහා ගොඩනගාගත් චර්යාව හෙවත් පිළිවෙත සහ ඒ පිළිවෙත මගින් ලබන ධර්මාවබෝධය. මේ ධර්මාවබෝධය තුළින් රැකෙන ප්‍රතිපත්තියකට බෞද්ධයා ගමන් කළ යුතු බව සිඟාලෝවාද, මංගල, පරාභව ආදී සූත්‍ර මගින් පැහැදිලි කර තිබෙනවා. ප්‍රතිපත්තිගරුක වූ මනා ශික්‌ෂණයකින් පෝෂිත ජීවිතය කිසිදිනෙක සිල් පද ඉක්‌මවන්නේ නෑ. ශාසනයේත්, පවුලේත්, ආයතනයේත්, සමාජයේත් පැවැත්ම නම් ඒ තුළ පවතින විනයානුකූල භාවයයි. බුද්ධ දේශනාව දැනුමට උගත්කමට වඩා ගෝචර වන්නේ ප්‍රඥවටයි, බුද්ධියටයි.
බුද්ධ දේශනාව තුළින් හෙළි කොට තිබෙන්නේ තමා මුල් කොට තමන් උදෙසා, තමාගේ යහපත උදෙසා රැකිය යුතු පිළිවෙත් සමුදායක්‌. නිරන්තරයෙන් අප සමාදන් වෙන පංචශීලය අරගෙන බලන්න. පංචශීලය සමාදන් වීම සඳහා අපට කවුරුවත් නියෝග කරන්නේ නෑ. නීතියක්‌ ලෙස එය රටේ ක්‍රියාත්මක වන්නක්‌ ද නෙමෙයි. සික්‌ඛා පදං සමාදියාමි වශයෙන් මම සමාදන් වෙමි යනුවෙන් අප අපටම පොරොන්දු වෙනවා. පර පණ නොනසමි යෑයි පොරොන්දු වුවත් තවකෙකුගේ ජීවිතය නැතිවන තැනට අපි පසුබිම සකස්‌ කරනව නම් පළමු සිල් පදය ආරක්‍ෂා කළා වෙන්නේ නෑ. අන්සතු දෙයක්‌ අනවසරයෙන් නොගනිමි යෑයි පොරොන්දු වුවත් පොදු පරිහරණයට ඇති භාණ්‌ඩ වුවත් පෞද්ගලික පරිහරණයට පාවිච්චි කරනව නම් එතැනදීත් සිදුවන්නේ සොරකමක්‌. යමෙක්‌ කැමැත්තෙන් හෝ අකැමැත්තෙන් අන් පහස විඳී නම් පහස ඉල්ලයි නම් වදනින් සිත දූෂ්‍ය කරයි නම් පවිටු මුසා බස්‌ දොඩයි නම් දුම්වැටි මත්පෙති මත්ද්‍රව්‍ය ඇසුරින් සුළු මොහොතකට මත්වෙයි නම් ඒ ජීවිතය තුළ ප්‍රතිපත්තියක්‌ රැකෙන්නේ නෑ. සීලයක්‌ රැකෙන්නෙ නෑ. මේ ප්‍රතිපත්ති රැකිය යුත්තේ අනුන්ගේ යහපත වෙනුවෙන් නෙමෙයි. තමුන්ගේ යහපත වෙනුවෙනුයි.
පුද්ගලයා තුළ ලඡ්ජාව සහ භය යන ධර්මතා තිබිය යුතුයි. ලඡ්ජා භය ඇත්තෝ පව්කරන්න බයයි. අපේ රටේ ජනප්‍රවාදයක්‌ ලෙස පවතින කාරණයක්‌ තමයි මැණිකක්‌ අතින් ගත් සුරූපී කාන්තාවකට වුව එදා ශ්‍රී ලංකාවේ දෙවුන්දරතුඩුවේ සිට පේදුරුතුඩුව දක්‌වා නිර්භයව ගමන් කිරීමේ හැකියාව තිබූ බව. මෙයින් අදහස්‌ වෙන්නේ එදා සමාජයේ වස්‌තුවට ලොල් නොබැඳි, කාමභෝගී සම්පත් නොවිඳී පිරිසක්‌ සිටි බව නෙමෙයි. ලඡ්ජා භය ඇති සමාජයක්‌ එදා තිබූ බවයි. නමුත් වර්තමාන සමාජය ඒ තත්ත්වයෙන් බොහෝ දුරට වෙනස්‌ වී තිබෙනවා. එසේ වීමට වර්තමාන ශ්‍රව්‍ය හා දෘෂ්‍ය මාධ්‍යයත් එක හේතුවක්‌.
වර්තමාන චිත්‍රපට කලාව දෙස බලන්න. අද වගේ එදත් දෙමාපියන්ට සහ දූ දරුවන්ට එකට හිඳ නැරඹීමට නොහැකි චිත්‍රපට නොතිබුණා යෑයි කියන්න බැහැ. එහෙත් එදා සමාජගතව තිබූ ලඡ්ජා භය නිසා යම් යම් හුරුපුරුදු එම තත්ත්වයන් මඟ හැරලීමට උදව් වුණා. අද ගෙදර ආලින්දය තුළම ලඡ්ජා භය වළ දමා තිබෙනවා. විද්යුත් මාධ්‍ය අතර පවතින තරගයට හසුවෙලා අම්මල තාත්තලත් විලිබිය නැති දූෂිත සමාජයකට ඇද වැටිල තියෙනව. මව පියා නොහඳුනන, සහෝදරයා සහෝදරිය නොහඳුනන සමාජයක්‌ අද ගොඩනැඟිල තියෙනවා. රටට දැයට සමාජයට ගරු කරන පිරිසක්‌ මාධ්‍ය ක්‍ෂේත්‍රයට අත්‍යවශ්‍ය වී ඇති යුගයක්‌ මේ. නමුත් කලාව තුළත් විවිධ කඳවුරු ගොඩනගාගෙන එකිනෙකාට විරුද්ධව කටයුතු කර අවස්‌ථාත් අපට දකින්නට තිබෙනවා.
වර්තමාන සමාජයේ ඇති දූෂිත තත්ත්වය ඉවත් කරන්නට නම් පන්සිල් සුරකින සමාජයක්‌ බිහිවෙන්න ඕන. මානව හිමිකම් සුරැකීම යනුවෙන් අද අපේ සමාජයත් වෙනත් රටවලුත් ඉතා ඉහළින් මතු කරගෙන තිබෙන සංකල්පය බටහිරින් ආ එකක්‌ විදිහටනෙ හිතන්නෙ. නමුත් එදා පංචශීලය සුරැකීම තුළින් මානව හිමිකම් සුරැකි සංස්‌කෘතියක්‌ අපට තිබුණා. ජීවිත සුරක්‍ෂිතතාව, තමන් සතු දේපළ සුරැකීම, තම ආත්ම ගෞරවය රැකීම, කීර්තිනාමය රැකීම, ලෙඩ දුක්‌වලින් ආරක්‍ෂා වීම පංචශීලය තුළ තහවුරු වෙලා තියෙනවා. බුදු දහම මනා අවබෝධයකින් අනුගමනය කරන්නාට බටහිර දවටනයක එතූ මානව හිමිකම් ප්‍රඥප්තියක්‌ ඕන නෑ. ධර්මයේ ප්‍රතිපත්ති ගරුකව හැසිරෙන පුද්ගලයා ධර්මය විසින්ම ආරක්‍ෂා කෙරෙනවා.
ලෝකයේ පහළ වූ සියලු ශාස්‌තෲවරුන් දේශනා කර තිබෙන්නේ එකම සංකල්පයක්‌ නොවෙයි. අද සමහර මතධාරීන් ආගම් දර්ශනය පටලවා ගනිමින් භයානක මගක ගමන් කරන බව පෙනෙනවා. මෙය අතිශය ෙ€දජනක තත්ත්වයක්‌. සෑම ආගමක්‌ම එක සමාන යෑයි කියන ප්‍රකාශය බුද්ධිමත් නිර්වචනයක්‌ නෙමෙයි.
මේ ගැන හොඳින් අවධානය යොමු කළොත් බුදු දහම හා වෙනත් ආගම් අතර සමාන බවක්‌ නැති බව පැහැදිලිව පෙනෙනවා. හින්දු, කතෝලික, මුස්‌ලිම් ආදී බොහෝ ආගම් මැවුම්වාදී බලවේගයන් පිළිගන්නා අතර මෙලොවට එවන ලද පණිවුඩකරුවෙක්‌ හෝ දූතයෙක්‌ මගින් ක්‍රියාත්මක වෙනවා. නමුත් බුදු දහමේ එබඳු මැවුම්කරුවෙක්‌, දූතයෙක්‌ හෝ මරණින් පසු දෙවියෙක්‌ හෝ වෙනත් බලවේගයක්‌ වෙත වගකීම් භාර දීමක්‌ නෑ. ඉහත බලවේගවලට හෝ දෙවියෙක්‌ වෙත දක්‌වනු ලබන අනුකූලතාව, භක්‌තිමත් බව අනුව සැලසෙන විමුක්‌තියක්‌ පිළිබඳ වෙනත් ආගම් තුළ විශ්වාසයක්‌ ඇතත් එවැනි ඉගැන්වීමක්‌ බුදු දහම තුළ අන්තර්ගත වී නෑ. එම නිසා සියලු ආගම් එක සමානයි කියන සංකල්පය වැරදියි.
ආගම් අතර සහනශීලී දෘෂ්ටියකින් බලන විට ආගමික ශාස්‌තෲවරුන් අතර බුදුරජාණන් වහන්සේ සුවිශේෂ උත්තමයෙක්‌. උන් වහන්සේ ආගමික සහනශීලීත්වය, අන්‍ය මත ගරු කිරීම ඉතා ඉහළින් පිළිගත්තා.
මෙලොව මිනිසා සටන් වදින්නේ කාම සම්පත්තිය ලබා ගැනීම හා දෘෂ්ටිගතිකත්වය නිසා බව බුදුරජාණන් වහන්සේ දේශනා කර තිබෙනවා. රුධිරය සමග ජාතිය යන සංකල්පය ගොඩනැගෙන්නා වගේම හදවත සමග ආගම යන සංකල්පයත් ගොඩනැගෙනවා. අද බොහෝ දෙනෙක්‌ තුළ තිබෙන්නේ තමන් අදහන දෙය අන් අයද ඇදහිය යුතුයි කියන ප්‍රාථමික තර්කය. නමුත් අදහන දහමට පිරිස වැඩිකර ගැනීමට වඩා බුදු දහම අගය කරන්නේ අදහන පිරිසේ ගුණාත්මක බව වැඩි කිරීමයි. බුදුරජාණන් වහන්සේ පිරිස වටකොටගෙන මේ මගේ ශ්‍රාවකයන් යෑයි පුහු ආඩම්බරයෙන් සිටි උත්තමයෙක්‌ නෙමෙයි. ප්‍රථම ධර්මදූත සැට නම අමතා උන්වහන්සේ කළ ප්‍රකාශය එයට හොඳ උදාහරණයක්‌. තමන් පසුපස එන ලෙස නොව බොහෝ දෙනාගේ හිත සුව පිණිස ජනපද චාරිකාවේ යෙදෙන්නැයි එදා උන්වහන්සේ දේශනා කළා. යමෙක්‌ තමාවටා පිරිසක්‌ රැස්‌කර ගැනීම ආගමික සංකල්පයක්‌ නෙමෙයි. දේශපාලන ක්‍රියාවලියක්‌.
දෘෂ්ටියට නොගොස්‌ සීලවන්ත දර්ශනයක පැවතිය යුතු බව දිට්‌ඨිංච අනුපගම්ම සීලවා දස්‌සනේන සම්පන්නො ආදී වශයෙන් බුදු රජාණන් වහන්සේ දේශනා කර තිබෙනවා.
යමෙකුට යමක්‌ අවබෝධ කර ගැනීමට බුද්ධිමය වෑයමක්‌ අවශ්‍ය වුවත් යමක්‌ විශ්වාස කිරීමට බුද්ධිමය වෑයමක්‌ අවශ්‍ය නෑ. තමන්a වහන්සේ දේශනා කළ ධර්මය රාගයෙන් ඇලුණු, අවිද්‍යා අන්ධකාරයේ ගිලුණු සමාජය අවබෝධ කර නොගන්නා බව බුදු රජාණන් වහන්සේ දේශනා කර තිබෙනවා. මේ මුළු මහත් සමාජයම පියුම් විලකට සමාන කර තිබෙනවා. මෝරා, දිය මතු පිටට විත් හිරු එළිය දැකීමට අපේක්‍ෂාවෙන් සිටින පියුම් වගේම මඩෙහිම ගිලී කුණුවී යන පියුම් ද එහි තිබෙනව. අද පවතින්නේ බුද්ධි ශක්‌තිය හීන, විශ්වාස මත පදනම් වූ ආගමික ඇදහිලිවලට වඩාත් නැඹුරු වූ සමාජයක්‌. ලෙඩ රෝග සුව කිරීම, ධනවත් කිරීම ආදි ප්‍රාථමික උපක්‍රම මගින් පිරිස වැඩිකර ගැනීමේ ආගමික සංවිධාන අද බොහෝ බිහි වී ඇති බව පෙනෙනවා. එසේම ධර්මාවබෝධයට අවශ්‍ය කරන පුණ්‍ය ශක්‌තියෙන් හෙබි පිරිසක්‌ ද මේ සමාජයේ සිටිනවා.
සියලු දේ විනාශ කර හෝ තමුන් සැපවත් වී සිටීමටයි අද බොහෝ දෙනෙක්‌ කල්පනා කරන්නේ. නමුත් මරණයෙන් පසු තමන් යළි යළිත් උපදින්නේ තමන් ඒ විනාශ කළ ලෝකයේම බව ඔවුන් කල්පනා කරන්නේ නෑ. මෙය ඉතාමත් ෙ€දනීය තත්ත්වයක්‌. අප යහපත් ලොවක්‌ බිහි කළොත් මරණින් පසු අප යළි උපදින්නේ නම් උපත ලබන්නේ ද යහපත් ලොවක බව කල්පනා කළ යුතුයි. ඒ නිසා මේ ලෝකය රැක ගැනීමට අප සියලු දෙනාම සතු මනා වගකීමක්‌ තිබෙනවා. පංචශීල ප්‍රතිපත්තියේ පිහිටා අප කටයුතු කළ යුත්තේ ඒ නිසයි.
මේ ලෝකයත් එහි වෙසෙන මිනිසුනුත් ආරක්‍ෂා වෙන්නේ පංචශීල ප්‍රතිපදාවෙනුත්, ඔවුනොවුන් අතර සුහදව කටයුතු කිරීමෙන් හා කරුණාව, දයාව, මෛත්‍රිය අනුකම්පාව ආදී ගුණදහම් වර්ධනය කිරීමත් තුළිනුයි.
වෛරයෙන් වෛරය නොසන්සිඳෙන බව බුදු දහමේ ඉතා පැහැදිලිව දක්‌වා ඇතත් වර්තමාන ලෝකය එම ප්‍රතිපත්තියෙන් වේගයෙන් බැහැර වෙමින් සිටින බව පෙනෙන්නට තිබෙනවා. ඇතැම් බලවත් රටවල් අද අතීතයේ සිදුවූ වැරදිවලට පළිගැනීමට පවා පෙළඹී සිටිනවා. රට රටවල් අවුල් කරනවා. බළලුන් ලවා කොස්‌ ඇට බාවනවා වැනි ක්‍රියාවන්a කරනවා. බල ලෝභය නිසා සිදුකරන ක්‍රියාවන් හරහා ලෝභ, ද්වේශ, මෝහාදී අකුසලයන් සිදුකරනවා. මේ ලෝකය කියන්නේ මිනිසාට පමණක්‌ නොව ගස්‌වැල්, සතා සිවුපාවාට ද අයිති දෙයක්‌. ඒ සියල්ලන්ගේම පැවැත්ම තහවුරු කිරීම බුදුදහමේ අඩංගුයි. බුදුදහමේ අඩංගු එම ධර්ම කරුණු නිවැරදිව හඳුනාගෙන, තමා මුල් කොට අවබෝධ කරගෙන කටයුතු කිරීම තුළින් අපේ රටේ යහපත් සමාජයක්‌ ඇති කරන්න පුළුවන්. ඒ සඳහා බුදු සසුනේ දොරටු විවර වන්නේ ප්‍රඥවන්ත යහපත් සිත් ඇත්තන්ට පමණයි.
* සාකච්ඡා කළේ
පාලිත සේනානායක